رشد فردی

رشد شخصیت مسئله‌ای نیست که یک‌شبه اتفاق بیافتد. درواقع این‌یک فرآیند است که به‌تدریج و در طی گذر عمر رخ دهد. رویارویی با مشکلات و چالش‌های زندگی، شکست‌ها موجب تغییرات شگرف به سمت منفی یا مثبت می‌شود. مسئله مهم این است که شما باید نسبت به توانایی‌ها و اهداف خود شناخت درستی داشته باشید. ایجاد تعادل بین آن چیزی که هستید و می‌خواهید باشید برای ایجاد رشد شخصیت خود یک هنر است.

تعریف رشد شخصیت

رشد شخصیت موضوعی است که معمولاً در روانشناسی شخصیت توسط روانشناسان مورد مطالعه قرار می‌گیرد. شخصیت انسان و شناخت ابعاد کاری بس دشوار و پیچیده است. فرآیند رشد شخصیت را معمولاً در سنین مختلف بررسی می‌کنند. این دوره‌ها شامل پیش از تولد، تولد تا دوسالگی، پیش‌دبستانی، کودکی، نوجوانی، جوانی، میان‌سالی و پیری می‌باشند. نظریه‌پردازان مختلف در باب این موضوع هرکدام تئوری را ارائه کردند که در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم.

شناخت شخصیت موجب ارتقای توانایی‌های شما می‌شود.

اولین فردی که به مطالعه در این حوزه مشغول شد، فروید نام داشت طبق نظر او شخصیت دارای سه لایه است درواقع مانند یک کوه یخ است. نام‌های این سه بخش، نهاد، خود و فرا خود است. نهاد را می‌توان به‌نوعی همان غریزه دانست. درواقع پاسخ گوی نیازهای آنی است. خود که بر اساس واقعیت‌های موجود دست به عمل می‌زند. دست‌آخر هم فرا خود که بین نهاد و خود تعادل ایجاد می‌کند. در روانشناسی به آن وجدان هم گفته می‌شود.

در حقیقت فرا خود انسان را انجام دادن اعمال خطا و خطرناک بازمی‌دارد.. اصطلاح رایج دیگر در این حوزه مکانیسم دفاعی است. افراد برای فرار از موقعیت‌ها و کاهش اضطراب خود گاهی از این ابرازها استفاده می‌کند. این مکانیسم‌ها شامل واپس‌زنی، جابه‌جایی، والایش، درون‌فکنی، بازگشت،، انکار، دلیل‌تراشی می‌شوند. به‌عنوان انسان فرد زمانی از مکانیسم دلیل‌تراشی استفاده می‌کند که می‌خواهد بر روی شکست‌ها و ناکامی‌های خود سرپوش بگذارد. مکانیسم انکار را وقتی استفاده می‌کند که توانایی پذیرش موقعیت یا اشتباه خود را ندارد. استفاده از مکانیسم‌های دفاعی بسته به موقعیت می‌تواند کمک بسزایی در جهت رشد شخصیت به افراد کند.

امروزه رشد شخصیت را برخلاف گذشته منوط به گذشته افراد نمی‌دانند. روانشناسان زیادی معتقدند که مفاهیمی مانند خوشبختی، موفقیت، شاد زیستن، سلامت روان اکتسابی است. افراد باید تنها از گذشته خود درس بگیرند. نباید درگذشته خود و اتفاقات تلخی که به هر دلیلی برای آن‌ها رخ‌داده است، بمانند. افرادی نظیر مزلو معتقدند انسان‌ها با برطرف کردن به‌موقع و اصولی نیازهای خود به‌راحتی امکان دستیابی به بالاترین مراتب رشد شخصیت که همانا خودشکوفایی است را دارند. نکته‌ای که در رشد شخصیت به شما بسیار کمک می‌کند این است که قبل از هر چیز خود را دوست داشته باشید، شناخت مناسبی نسبت به خود پیدا کنید و از همه مهم‌تر اینکه در زمان حال زندگی کنید.

شناخت توانایی‌ها و شخصیت، مدیریت زمان موجب دستیابی به پیشرفت می‌شود..

اهمیت رشد شخصیت

همان طور که قبلاً گفتیم رشد شخصیت در زندگی بشر نقشی حیاتی ایفا می‌کند. زمانی که شما بتوانید بر روی نقاط ضعف خود فائق بیایید. نقاط قوت خود را تقویت کنید، توانایی دستیابی به قله‌های موفقیت را خواهید داشت. یکی از تکنینک هایی که می‌تواند به شما در این راه کمک کند، خود آموزی نام دارد. خودآموزی به این معنا است که فرد در تمام دقایق زندگی خود را بررسی کند و یا به بیان بهتر عملکرد خود را در هر موقعیتی مورد ارزیابی قرار دهد و ببیند که آیا در آن شرایط توانسته به درستی واکنش نشان دهد یا خیر؟ اگر نه چرا این اتفاق رخ داده است و چگونه می‌تواند اگر مجدداً در موقعیتی مشابه قرار گرفت، رفتار درست و اصولی را از خود نشان دهد.

البته هنوز بر سر عوامل تأثیرگذار بر روی رشد شخصیت میان صاحب‌نظران اختلاف‌نظر وجود دارد. همه بر این اصل که نقش محیط و رفتار والدین در شکل‌گیری شخصیت مهم است، اتفاق‌نظر دارند. درواقع نحوه تربیت افراد در نوع میزان واکنش آن‌ها نسبت به مسائل مؤثر است. ما با شناخت، عواطف و احساسات خود می‌توانیم گامی در جهت هرچه‌ بهتر برقرار کردن ارتباط با محیط پیرامون خود برداریم.

رشد شخصیت متأثر از عواملی همچون نیازهای فیزیولوژیک و محیط است و در اصل تلفیق این دو رفتار و منش را تعیین می‌کند. نکته جالب این است که پیدا کردن شناخت نسبت به خود آن‌قدر هم که به نظر می‌رسد کار راحتی نیست. گاهی مسائلی مانند تعصب یا قومیت و شرایط اجتماعی و اقتصادی باعث می‌شود تا ما به‌صورت خودآگاه یا ناخودآگاه از بسیاری از چیزها چشم‌پوشی کنیم یا اینکه تلاش کنیم تا آن‌ها به نحو دیگری نشان دهیم.

پذیرش واقعیت در سایه این کلیشه‌ها برای ما کمی مشکل می‌شود. شناخت درست شما از خودتان علاوه بر رشد دراین حوزه، به شما در جهت یک برنامه‌ریزی مدون برای آینده‌تان کمک می‌کند. شما وقتی توانایی‌های خود بدانید بهتر می‌توانید مسیر تحصیل و اشتغال و فعالیتتان در اجتماع را انتخاب کنید.

آیا رشد شخصیت مادام العمر است؟

رشد شخصیت بر اساس نظریه روانشناسی به نام یونگ، امری مادام‌العمراست. درواقع طبق نظر وی انسان‌ها تازه در سنین سی‌وپنج تا پنجاه‌سالگی به تکامل شخصیت می‌رسند. رشد شخصیت ازنظر یونگ وابسته به گذشته نیست. همچنین او برخلاف دیگر همکارانش معتقد است که رشد  این مقوله در کودکی و نوزادی شکل نمی‌گیرد. از نظر علم روانشناسی میان‌سالی ساحل آرامش زندگی هر فردی محسوب می‌شود. در این سن افراد از نظر جایگاه اجتماعی، مالی، خانواده و اجتماعی به ثبات دست‌یافته‌اند. اما این دوران هم مانند دوران بلوغ و کودکی دارای بحران‌هایی مانند هویت است. در واقع افراد در این سن یک سری نیروهای اضافه‌ دارند که نمی‌دانند چگونه آن را مصرف کنند. گاهی ممکن است این تجمع انرژی روانی منجر به افسردگی، احساس شکست و ناامیدی در آن‌ها شود.

نکته کلیدی در رشد شخصیت پذیرش همه‌جانبه خودتان است. از نقاط ضعف خود نترسید و هرگز بابت آن‌ها خجالت نکشید. البته سعی کنید تا آنجایی که امکان دارد در جهت رفع آن‌ها بکوشید. این تلاش به‌تنهایی به شما احساس ارزشمند بودن را انتقال می‌کند. یادتان باشد اول‌ از همه شما باید نسبت به خود احساس مسئولیت داشته باشید تا دیگران هم بتوانند پذیرای شما باشند. حضور در تیم یا اجتماع ممکن است باعث شود تا شما مجبور شوید گاهی تغییراتی در شخصیت خود ایجاد کنید.

شناخت شخصیت نقش کلیدی در طی مسیر موفقیت دارد.

رشد شخصیت به نوع افکار شما هم‌بستگی دارد. تلاش کنید تا همیشه نسبت به شخصیت خودتان نگاهی مثبت داشته باشید. فکر و عمل شما باید با یکدیگر هماهنگ باشد تا از شما تصویری جذاب و دوست‌داشتنی به مخاطب ارائه دهد. قدرت فکر به‌قدری است که می‌تواند بر نتیجه تلاش‌های شما تأثیر مستقیم خوب یا بد داشته باشد. افکار مثبت باعث می‌شود تا شما اعتمادبه‌نفس بالاتری داشته باشید و به تسریع روند رشد شخصیت کمک می‌کند. زندگی پر از چالش‌های بزرگ و کوچک است و این نگرش مثبت است که می‌تواند طی این مسیر را برای شما هموار سازد.

نکاتی درباره رشد شخصیت

اینکه دیدگاه یا ایده خاصی به شما تعلق داشته باشد، در رشد شخصیت شما بسیار مؤثر است. داشتن عقیده و نظر باعث می‌شود تا نظر دیگران به سمت شما جلب شود. درواقع این خودباوری و اعتمادبه‌نفس فرصت‌های زیادی را برای شما جهت پیشرفت و ارتقای توانمندی‌هایتان فراهم می‌کند. چه‌بسا در میان پیشنهادهایی که از جمع دریافت می‌کنید، یک فرصت طلایی و استثنائی وجود داشته باشد. همان اتفاق باعث صعود شما به قله موفقیت شود.

هیچ‌گاه از مخالفت با نظر و عقیده خودتان ناراحت و خشمگین نشوید. البته این بستگی به تیپ شخصیتی شما هم دارد. حتی اگر هم فردی درون‌گرا هستید تلاش کنید همان روابط محدود را به‌صورت مؤثرتری ادامه دهید. آینده متعلق به کسانی است که در جهت رشد خود تلاش می‌کنند. از همه مهم‌تر از هیچ‌چیز نمی‌هراسند. همیشه در جستجوی آشنا شدن با افراد و موقعیت‌های جدید باشید. هر موقعیت و فضایی چالش‌های خاص خود را دارد که درگیری با آن‌ها علاوه بر قوی کردن شخصیت شما، چیزهای زیادی را هم به شما می‌آموزد که می‌توانید بعداً از آن‌ها استفاده کنید.

نوع شخصیت شما می‌تواند در دستیابی شما به یک موقعیت شغلی هم نقش مهمی ایفا کند شناخت شخصیت افراد و اینکه دارای چه ویژگی‌هایی هستند برای کارفرمایان از داشتن سابقه کاری مهم‌تر است. البته در بسیاری از شرکت‌ها ملاک‌ها بر روی سابقه کار و میزان تحصیلات می‌چرخد. نکته اینجا است که شاید فردی باشد که ویژگی‌های لازم داشته باشد و بتواند به‌سرعت مهارت‌های لازم در حین کار به دست بیاورد ولی شرایط حاکم مانع از انتخاب او به‌عنوان نیروی کار می‌شود.

تقارن ویژگی‌های شخصیت و موارد لازم برای احراز یک موقعیت شغلی می‌تواند به پیشرفت آن بخش کمک کند. خوشبختانه امروزه با پیشرفت روانشناسی، آزمون و پرسشنامه‌هایی جهت سنجش این مسائل توسط اساتید مجرب و دانشگاه‌های برجسته جهان طراحی‌شده است. معمولاً کارشناس منابع انسانی هر سازمان جهت سنجش سلامت روان افراد متقاضی از آن‌ها استفاده می‌کنند. از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به پرسشنامه هایلند اشاره کرد. این ابزارها و روانشناسان صنعتی – سازمانی کمک بسیاری در جهت تعدیل نیرو، گزینش درست به کارفرمایان می‌کنند.

نکته دیگری که برای  توسعه شخصیت شما کمک می‌کند، گوش دادن فعال است. اکثر افراد تنها به‌قصد پاسخ دادن به جمله طرف مقابل به حرف‌های او گوش می‌دهند. بعضاً جواب‌هایی که به مخاطب خود می‌دهند بی‌ربط است و این خود بر روی استهلاک روابط بین فردی تأثیر می‌گذارد. یک فرد بالغ به‌صرف لذت بردن و استفاده کردن از صحبت‌ها به آن‌ها گوش می‌دهد وسعی در به اشتراک گذاشتن تجربیات خود هم دارد.

درمجموع می‌توان گفت که رشد شخصیت عامل مهمی است که بر تمام جنبه‌های زندگی یک فرد اعم از خانوادگی تا اجتماعی تأثیر می‌گذارد.  طی کردن مراحل مختلف زندگی و حل درست چالش‌های هر دوره به‌خصوص میان‌سالی می‌تواند در جهت دستیابی به آرامش و سکون به انسان‌ها کمک کند. رشد شخصیت به‌قدری مهم است حتی در استخدام شما هم نقش بسزایی را ایفا کند. با شناخت ویژگی‌های خود و همچنین تیپ شخصیت خود مسیر حرکت به سمت اهدافتان را مشخص نمایید.

با شرکت در مجموعه کارگاه های “مهارت های زندگی” “استاد سینا یاوریان“،

قایق بادبانی زندگی خود را در توفان تا مقصد با لذت به پیش برانید.

در حال حاضر تقریبا در تمامی حوزه ها عرصه بسیار رقابتی شده است، بنابراین تنها مهارت ها و قابلیت های منحصر به فرد افراد است که در نهایت امکان رشد و دست یابی به موفقیت را فراهم خواهند کرد. این مسئله باعث می شود تا مهارت های رشد فردی از اهمیت قابل توجهی برخوردار شوند و برای آن که فرد توانایی ایستادگی مقابل دیگران را داشته باشد، کار کردن بر روی مهارت های یاد شده نقش مهمی در این فرایند پیدا می کنند.

در این مقاله قصد داریم شما را با راهکارهایی آشنا کنیم که با استفاده از آن ها قادر خواهید به بهبود مهارت های رشد فردی خود کمک کنید. این مهارت ها علاوه بر این که به شما کمک می کنند تا شخصیتی قدرتمند و قابل اطمینان برای خود به وجود آورید، برای محقق کردن هر گونه تغییر در زندگی هم حائز اهمیتند، پس با ما همراه باشید تا درک بهتری از موضوع به شما بدهیم.

راهکارهایی برای بهبود مهارت های رشد فردی

۱- داشتن منبع الهام به منظور بهبود مهارت های رشد فردی

برای بهبود مهارت های رشد فردی پیش از هر چیز باید به دنبال منبع الهامی برای خود باشید. برای این منظور می توانید اتاقی فراهم کنید که در آن علاوه بر آرامش پیدا کردن قادر به تجزیه و تحلیل اوضاع خود باشید. این اتاق مرتب و پاکیزه ای که برای خود فراهم می کنید به شما انرژی بیشتری برای دنبال کردن فعالیت های تان خواهد داد و سبب ایجاد انگیزه خواهد شد. ایجاد انگیزه هم در نهایت باعث افزایش قدرت تمرکز شما می شود و در نتیجه آن دید بسیار مثبت تری نسبت به زندگی و وقایع مختلف پیدا خواهید کرد. در سوی دیگر هم اگر اتاقی که بیشتر زمان خود در روز را در آن صرف می کنید نا مرتب و به هم ریخته باشد، انگیزه خود را تا حدود زیادی از دست داده و بیشتر به منفی گرایی روی خواهید آورد. به خاطر داشته باشید که اتفاقات بزرگ با کنار هم قرار گرفتن همین تغییرات کوچک امکان پذیر می شوند.

۲- کار کردن بر روی نقاط قوت برای بهبود مهارت های رشد فردی

احتمالا شما هم همانند دیگر افراد تجربه انجام فعالیت ها ورزشی در دوران مدرسه را داشته اید؛ اگر بتوانید آن زمان را به خاطر بیاورید، حتما به جمله ای شبیه به این برخورد خواهید کرد که از سوی مربی ورزش شما بیان شده باشد: «با تمرین مداوم بهترین خواهی شد». این جمله شاید قدیمی به نظر برسد، اما هنوز هم کاربرد دارد و توجه به آن می تواند تأثیر بسزایی بر بهبود مهارت های رشد فردی داشته باشد. مسئله ای که در این رابطه وجود دارد این است که با توجه مداوم و کار کردن بر روی مهارت های خود به مرور زمان قادر خواهید بود در به کارگیری مهارتی به خصوص رفتاری ایده آل و منحصر به فرد داشته باشید. برای نمونه جکی جان را به خاطر داشته باشید که توانست با تحمل سختی ها و تمرین مداوم به استاد بی چون و چرای کونگ فو بدل شود.

۳- کنار گذاشتن ترس ها و واهمه ها برای بهبود مهارت های رشد فردی

نکته دیگری که برای بهبود مهارت های رشد فردی حتما باید به خاطر داشته باشید، غلبه بر احساساتی است که باعث ایجاد ترس و واهمه در شما می شوند. این گفته که برخی افراد می توانند در هر شرایطی بدون احساس ترس مسیر خود را ادامه دهند، کاملا اشتباه است و هر کسی صرف نظر از این که چقدر قدرتمند و با اراده باشد، در برخی مواقع خواهد ترسید. پس هر انسانی که بر روی این کره خاکی زندگی می کند ترس ها و احساسات این چنینی منحصر به خود را دارد و باید به خاطر داشت که ترس یکی از عوامل بازدارنده در مهارت های رشد فردی است. بهتر است در هر موقعیتی تنها جنبه های مثبت را مد نظر قرار دهیم و در این مورد به خصوص، نباید اجازه دهیم که ترس ها و واهمه ها ما را از ادامه مسیر برای دست یابی به موفقیت باز دارند.

۴- فراتر رفتن از منطقه امن به منظور بهبود مهارت های رشد فردی

در ادامه مسیر برای بهبود مهارت های رشد فردی به مطلبی می رسیم که از آن با نام منطقه امن یا منطقه امن ذهنی یاد می شود. این منطقه به زمانی اشاره دارد که فرد زندگی نسبتا آسوده ای را تجربه می کند و همین مسئله او را از ادامه فعالیت و تلاش کردن باز می دارد، در حالی که برای بهبود مهارت های رشد فردی بهتر است با داشتن نگاهی به آینده سعی و تلاش کنیم و منطقه امن خود را رها کنیم. برای نمونه اگر کشاورز کار سخت و تلاش را رها کند و به منطقه امن خود پناه آورد، امکان برطرف کردن گرسنگی مردم اطراف او وجود نخواهد داشت و این مسئله را می توان به بخش اعظم کارها و فعالیت ها گسترش داد. همچنین باید به خاطر داشت که رها کردن منطقه امن و کار سخت، موفقیت هایی به دنبال خواهد داشت که دست یابی به آن ها زندگی را به مراتب شیرین تر از قبل می کند. دیگر مزیت رها کردن منطقه امن و تحمل سختی ها این است که فرد قدرت بیشتری پیدا کرده و در برابر پیچ و خم های زندگی سر خم نمی کند.

۵- تهیه لیست وظایف روزمره برای بهبود مهارت های رشد فردی

برای آن که بتوانید تمامی وظایفی را که برای خود در نظر گرفته اید در زمانی مشخص به انجام برسانید، یکی از بهترین راهکارها تهیه لیستی از وظایف روزمره است. داشتن چنین لیستی علاوه بر این که باعث می شود از روی آوردن به کارهای جانبی خودداری کرده و کارهای اصلی مرتبط با وظیفه خود را انجام دهید، محدوده زمانی ای هم برای شما به وجود می آورد که با توجه به آن فعالیت می کنید. دیگر مزیت لیست وظایف روزمره این است که شما را از میزان و کیفیت کارهایی که در طول روز انجام داده اید و خواهید داد آگاه می کند و می توانید از این مسئله کسب اطمینان کنید که کارهای مربوط به روزتان را انجام داده اید یا نه. با این رویکرد به مرور زمان زندگی تان کارایی بهتری پیدا خواهد کرد و امکان دست یابی به موفقیت به مراتب بیشتر از قبل می شود.

۶- کار کردن بر روی نقاط منفی به منظور بهبود مهارت های رشد فردی

نکته دیگری که به منظور بهبود مهارت های رشد فردی حتما باید مد نظر قرار دهید، اتخاذ تصمیم برای کنار گذاشتن عادات بد رفتاری است. البته از این مسئله آگاهی کامل داریم که هیچ کس در این کره خاکی بی عیب و نقص نیست و هر انسانی عادات بد رفتاری ای دارد که بهتر است سعی بر کنار گذاشتن آن ها داشته باشد، اما اگر بخواهید از لحاظ فردی رشد پیدا کنید و در این امر مهارت پیدا کنید، کنار گذاشتن عادات بد رفتاری حائز اهمیت خواهد شد. از جمله این عادات می توان به خوابیدن بیش از اندازه، جویدن ناخن ها، مصرف دخانیات، به تعویق انداختن کارها و … اشاره کرد.

۷- تمرکز بر عادات خوب رفتاری به منظور بهبود مهارت های رشد فردی

در سوی دیگر اما داشتن عادات خوب رفتاری و سعی در توسعه آن ها نتیجه ای بر خلاف مورد پیش خواهد داشت. از جمله این عادات رفتاری می توان داشتن برنامه ای منظم برای خوابیدن و بیدار شدن، ورزش کردن مداوم، مطالعه کردن و … اشاره کرد. به کارگیری و توسعه این گونه رفتار ها تأثیر قابل ملاحظه ای در بهبود مهارت های رشد فردی خواهد داشت. نکته دیگری که درباره این عادات وجود دارد مزایای جانبی آن ها است: برای نمونه مطالعه کردن علاوه بر تأثیرگذاری بر مهارت های رشد فردی گستره وسیع تری از دانش به همراه خواهد داشت و ورزش کردن سبب سلامتی شما خواهد شد.

۸- کنار آمدن با افراد سرسخت تر به منظور بهبود مهارت های رشد فردی

نکته مهم دیگری که برای بهبود این مهارت ها باید به خاطر داشته باشید یاد گرفتن چگونگی کنار آمدن با افرادی است که سرسخت تر از دیگران هستند. در روابط اجتماعی با افراد دیگر بارها پیش می آید که کنار آمدن با دسته به خصوصی از افراد به مراتب دشوارتر از دیگران می شود. این افراد معمولا سرسخت هستند و معمولا کمتر از دیگران متقاعد به پذیرفتن چیزی به خصوص یا انجام کاری به خصوص می شوند. اما این معمولا ظاهر بیرونی آن ها است و با پی بردن به چگونگی رفتار با آن ها می توان ارتباط خوب و مؤثری با آن ها شکل داد، بنابراین با تلاش و تمرکز بیشتر می توان به راهکاری برای متقاعد کردن شان پی برد و از بروز مشکلات احتمالی در محیط کار یا مکان های دیگر جلوگیری کرد.

۹- آموختن روش های تازه برای انجام کارها به منظور بهبود مهارت های رشد فردی

نکته دیگری که در بهبود مهارت های رشد فردی اهمیت پیدا می کند، آموختن شیوه های جدید برای فائق آمدن بر چالش هایی است که هر روز در محیط کاری و زندگی شخصی با آن ها روبه رو می شوید. در این مسئله می توان درس خوبی از بازی هایی چون شطرنج گرفت: برای کسب موفقیت در این گونه بازی ها و پیروزی بر حریف باید مداوم فکر کرد تا شیوه یا تکنیک جدیدی برای این منظور به کار گرفت و در نهایت بر حریف پیروز شد. زندگی هم شبیه به بازی شطرنج است و با کمی تفکر بیشتر می توان برای حل مسائل مختلف راهکارهای بهتر و مؤثرتری پیدا کرد.

رشد و تعالی فردی از جمله عباراتی است که احتمالا قبلا زیاد به گوشتان خورده. با این حال شاید به صورت جامع و کامل درباره آن اطلاعاتی ندارید. اگر اینطور است پس حتما تا انتهای این مقاله همراه نیک اندیشان باشید.

رشد فردی در حقیقت بیش از هر چیز دیگری درباره سرمایه گذاری انسان بر خودش است تا به این وسیله صرف نظر از هر مانعی که زندگی پیش رویش قرار می دهد، توان مدیریت خود را داشته باشد. فرد با داشتن این مزیت می تواند رویکردی فعالانه داشته باشد: به عبارت دیگر به جای آن که صبر کند تا اتفاقات خوبی در زندگیش رخ دهند، خود زمینه ساز وقوع این اتفاقات می شود.

البته فرد لزوما همیشه در دست یابی به اهدافی که برای خود در نظر می گیرد موفق نخواهد بود، اما همین وقت گذاشتن برای مشخص کردن اهداف و پیدا کردن راهکارهای گوناگون برای دسترسی به آن زندگی فرد را دستخوش تغییر کرده و به آن کیفیت بهتری می دهد. در این مقاله قصد داریم شما را با گام های اساسی آشنا کنیم که امکان دست یابی به رشد و تعالی فردی را محقق می کنند.

بدون رشد و پیشرفت مداوم، واژه هایی مثل موفقیت و ترقی هیچ معنی ندارند.
بنجامین فرانکلین

۶ گام رشد و تعالی فردی

گام اول دست یابی به رشد و تعالی فردی : کسب خودآگاهی

رشد و تعالی فردی با خودآگاهی آغاز می شود. برای رسیدن به رشد فردی ابتدا باید شناخت دقیقتر و بهتری از خود واقعی تان به دست آورید؛ ارزش هایی که در زندگی برای خود در نظر گرفته اید، و عقاید و هدفی که در زندگی دنبال می کنید و به آن پایبند هستید. باید به خاطر داشت که با دنبال کردن رؤیاهای دیگران هیچ گاه در زندگی احساس خوشبختی نخواهید کرد و برای دستیابی به این مهم، باید زندگی خود را کاملا بر اساس چیزی که هستید و رؤیاهایی که در سر دارید طرح ریزی کنید. تنها در این صورت است که قادر به دنبال کردن اهداف شخصی خود در زندگی خواهید بود. در این هنگام، همان اندازه که دست یابی به هدف برای تان لذت بخش خواهد بود، حرکت در مسیر رسیدن به هدف را هم دوست خواهید داشت. بنابراین نخستین گام مهمی که برای دست یابی به رشد و تعالی فردی باید برداشت، کسب خودآگاهی است.

مسئله ای کلیدی که در این رابطه وجود دارد این است که اگر فرد به رشد و تعالی فردی خود، آن گونه که باید و شاید پایبند نباشد و در نتیجه آن به خودآگاهی دست پیدا نکند، در برابر هر مشکلی که زندگی پیش رویش می گذارد سر تسلیم فرود خواهد آورد. حال آن که در صورت وجود این آگاهی، فرد قادر به تشخیص جنبه هایی از زندگی خواهد بود که در نهایت سبب بهبود شرایطش خواهند شد.

گام دوم دست یابی به رشد و تعالی فردی : هدایت فعالیت ها در مسیر درست

پس از آن که فرد به خودآگاهی رسید، درک بهتری از تمامی اهدافی خواهد داشت که در زندگی دنبال می کند و به همین سبب تصمیم گیری برایش به مراتب کار ساده تری خواهد شد. برای نمونه برخی از فعالیت هایی که فرد در برنامه وظایف روزانه برای خود در نظر گرفته بود، خود به خود کنار خواهند رفت، چراکه دیگر در خدمت اهداف فرد از زندگی نیستند و بنابراین ارزش وقت گذاشتن بر آن ها دیگر وجود ندارد.

حال اگر این اهداف در نظر گرفته شده به خوبی مشخص شده باشند، بار زیادی از دوش فرد برداشته خواهد شد و کیفیت سایر فعالیت هایی که انجام می دهد به مراتب بیشتر خواهد شد. در نظر گرفتن اهداف مشخص برای زندگی و دست یابی به رشد و تعالی فردی علاوه بر این که باعث می شوند فرد درک بهتری از فعالیت هایی که باید انجام دهد به دست بیاورد، آن دسته از فعالیت هایی را هم که باید کنار بگذارد، مشخص می کنند و این مسئله از اهمیت بسزایی در افزایش کیفیت و مدیریت زندگی برخوردار است. در مسیر دست یابی به رشد فردی بسیاری از افراد مرتکب اشتباهی می شوند: این که سعی می کنند فعالیت های بیشتری انجام دهند، حال آن که نکته کلیدی برای موفقیت آمیز بودن زندگی و دست یابی به اهداف این است که فعالیت کمتر و با کیفیت تری انجام بگیرد.

بنابراین باید به خاطر داشت که گام دوم برای محقق شدن رشد و تعالی فردی تمرکز کردن بر کیفیت انجام کارها است و نه میزان فعالیت هایی که انجام می دهیم.

گام سوم دست یابی به رشد و تعالی فردی : تمرکز بر فعالیت ها و کارایی آن ها

یکی از مهمترین مزیت هایی که رشد و تعالی فردی به همراه دارد مشخص شدن مسیر فعالیت ها و زندگی به طور کلی است. حتی زمانی که فعالیت ها در مسیر درست خود قرار بگیرند، باز هم وظایف زیادی وجود دارند که به توجه فرد نیاز خواهند داشت. هرچه فرد کیفیت رشد فردی بیشتر می شود، اولویت بندی وظایف کار به مراتب ساده تری می شود. در این صورت فرد درک بهتری از اهداف خود پیدا خواهد کرد و قادر به تشخیص آن دسته از وظایفی خواهد بود که بهترین نتیجه را برایش به همراه خواهند داشت (البته با توجه به منابعی که در اختیار دارد).

گام سوم برای دست یابی به رشد و تعالی فردی بهبود تمرکز بر فعالیت ها و کارایی آن ها است که تنها با داشتن شناختی بهتر از نقاط قوت فرد حاصل می شود. نکته کلیدی ای که در این باره وجود دارد این است که درک بهتر این مسئله باعث می شود فرد دقیقا به کارکرد هر وظیفه یا فعالیت واقف شود. به عبارت دیگر به این مسئله پی ببرد که هر کدام از این فعالیت ها (یا وظایف) قدمی به سوی دست یابی به هدفی بزرگتر هستند و به این صورت امکان گمراه شدن و گم کردن مسیر بسیار کمتر خواهد شد. علاوه بر این، با این رویکرد فرد به بیهودگی ایده آل گرایی هم پی خواهد برد، چون متوجه این مسئله می شود که خود و کارهایی که انجام می دهد مدام در حال بهبود پیدا کردن هستند.

گام چهارم دست یابی به رشد و تعالی فردی : افزایش انگیزه

پس از گذر از تمامی مراحلی که تا کنون درباره شان صحبت شد و پیدا کردن درکی کامل و جامع از هدفی که دنبال می کنید، برای شناخت مزایایی که از انجام فعالیت های مختلف نصیب تان خواهد شد، کار ساده تری پیدا می کنید. بنابراین حتی اگر وظیفه ای که به عهده دارید برای تان چندان جالب توجه نباشد، انگیزه لازم برای اتخاذ تدابیر عملی را خواهید داشت، چراکه می دانید با محقق شدن هدف تان به مزیتی به خصوص دست خواهید یافت.

فرد تا به اینجای کار از میزان مشخصی از رشد فردی بهره مند شده است که به دنبال آن اراده ای به مراتب قوی تری برای دنبال کردن فعالیت ها پیدا خواهد کرد. پس از آن که فرد درک بهتری از هدفی که به دنبال محقق کردن آن است پیدا کرد، مشخصا به این نکته هم پی خواهد برد که محقق شدن هدف سبب بهبود زندگی اش خواهد شد و در نهایت همین مسئله است که اراده لازم برای محقق کردن هدف را در اختیارش می گذارد و نیز انگیزه لازم برای ادامه فعالیت ها را.

نکته کلیدی که در این مورد وجود دارد این است که بعضا افراد درباره میزان انگیزه ای که نیاز دارند مبالغه می کنند: به عبارت دیگر فرد در مقایسه با آن چه خود تصور می کند، به انگیزه به مراتب کمتری برای پیش برد فعالیت هایش نیاز دارد. میزان این انگیزه تنها باید در حدی باشد که فرد اقدام به برداشتن گام بعدی برای رسیدن به هدفش کند و رشد و تعالی فردی این درک را در اختیار او خواهد گذاشت.

گام پنجم دست یابی به رشد و تعالی فردی : انعطاف پذیری بیشتر

مشخصا هر انسانی در زندگی با مسائل و مشکلاتی روبه رو خواهد شد و به هنگام حادث شدن این مشکلات، مسئله مهم این است که فرد مهارت و توانایی کافی برای کنار آمدن با آن ها و حل کردنشان را داشته باشد. البته رشد و تعالی فردی باعث جلوگیری از رخداد این گونه مشکلات نمی شود، اما به شما مهارت لازم برای کنار آمدن با آن ها را خواهد داد. به دنبال رشد فردی شخص به اعتماد به نفس بیشتر، انعطاف پذیری و مهارت های لازم برای کنار آمدن با مشکلات دست خواهد یافت.

پس از آن که درک بهتری از رشد و تعالی فردی به دست آوردید، به این نکته پی خواهید برد که هیچ شرایطی در زندگی دائمی نیست و امکان تغییر دادن هر چیزی وجود دارد. حتی اگر در حال حاضر امکان تغییر دادن وضعیتی به خصوص را نداشته باشید، می توانید رویکرد خود نسبت به آن را تغییر دهید و از احساس بدی که متوجه شما می کند کم کنید. به دنبال رشد فردی به انعطاف پذیری لازم برای این تغییر رویکرد دست خواهید یافت.

نکته کلیدی ای که در این مورد وجود دارد این است که رشد و تعالی فردی تنها به انجام فعالیت های دلخواه و بهبود شرایط زندگی محدود نمی شود و علاوه بر این مسئله به شما کمک می کند تا تجربه های ناخوشایند زندگی را با رویکرد بهتری از سر بگذرانید.

گام ششم دست یابی به رشد و تعالی فردی : داشتن روابطی بهتر و مؤثرتر

روابط را بعضا می توان به شمشیری دو لبه تشبیه کرد: به این معنا که یا زمینه ساز پیشرفت افراد می شوند، یا این که به آن ها زیان می رسانند. هر اندازه درک بهتری از رشد و تعالی فردی خود پیدا کنید و به سطح بالاتری از آن دست یابید، می توانید با وضوح بیشتری روابط زیان رسان را از روابط سودمند تشخیص دهید و بر دسته دوم وقت و سرمایه بگذارید. علاوه بر این به واسطه رشد فردی به مهارت ها و قابلیت هایی دست خواهید یافت که با به کارگیریشان بیشترین اثر ممکن را از روابط سودمند دریافت خواهید کرد.

نکته کلیدی که در این مورد باید به خاطر داشته باشید این است که تا حد امکان بیشتر زمان خود را صرف کسانی کنید که به نظرتان برای زندگی تان سودمند هستند (و در مقابل زمان کمتری را به افراد زیان رسان اختصاص دهید). در پیش گرفتن این رویکرد علاوه بر محقق کردن رشد و تعالی فردی، بر دیگر جنبه های زندگی نیز اثر مثبت خواهد گذاشت.

اگر به مباحث موفقیت و روانشناسی علاقه مندید، احتمالا تاکنون عبارت رشد فردی به گوشتان خورده، ولی ممکن است ندانید که معنای آن چیست. به همین جهت در این مقاله به دو سوال مهم رشد فردی چیست و چرا شما به آن نیاز دارید؟ پاسخ می دهیم. پس تا انتها همراه ما باشید.

رشد فردی چیست ؟

رشد فردی به اقداماتی که در جهت بهبود عادات، رفتار و اقدامات و واکنش های یک شخص صورت می گرد، اطلاق می شود.

در ادامه مثال هایی آورده شده است تا  به شما بهتر نشان دهد که رشد فردی چیست ؟

• یادگیری کنترل خشم
• یادگیری غلبه بر تعلل
• یادگیری غلبه بر تنبلی
• یادگیری مودبانه تر و موجه تر رفتار کردن
• تبدیل شدن به فردی مسئولیت پذیرتر
• یادگیری چیزهای جدید و توسعه ی مهارت های جدید
• تغییر ذهنیت و مثبت تر شدن
• یادگیری مدیریت زندگی
• یادگیری افزایش هوش هیجانی
• و …

رشد فردی موفق، نیازمند انگیزه، به دنبال پیشرفت بودن، و تمایل به تلاش برای ایجاد تغییر است.  شما هم چنین باید تمایل داشته باشید که از منطقه امن خود بیرون بیاید، و گاهی کارهایی را بکنید که آسان نیستند، اما برای خودتان منفعتی را به دنبال دارند. یک ذهن باز و طالب برای یادگیری و پیشرفت نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

رشد فردی، یک فرآیند پیوسته است که از همان اوایل شروع شده است، اما اغلب توسط والدین، معلمان، و محیط شکل داده می شود. با این حال برای اینکه بیشترین بهره را از آن ببرید، باید از این فرآیند آگاه باشید، بدانید فرایندهای رشد فردی چیست و برای پیشرفت و بهبود دادن خودتان، گام های درستی را بردارید.

گاهی مشکلات و دشواری ها محرک هایی هستند که خواسته شما برای پیشرفت و رشد را به وجود می آورند تا در زندگیتان تغییری به وجود آید. گاهی نیز بعد از خواندن یک کتاب الهام بخش، دیدن یک فیلم یا خواندن درباره افرادی که به موفقیت رسیده اند، مردم الهام می پذیرند و به سمت رشد فردی قدم بردارند.

رشد فردی اغلب باعث به وجود آمدن تغییر در زندگیشان می شود، و مدیریت زندگی  و خودآگاهی شان را بسط داده، مهارت هایشان را بهبود بخشیده، و مهارت هایی جدید را توسعه می دهد.

چگونه رشد فردی را بیاموزید؟

کتاب ها، کارگاه ها، مقالات و مربیان زیادی هستند که رشد فردی را آموزش می دهند. اگر این موضوع برایتان جذاب و جالب است و همان کاری است که می خواهید انجام دهید، می توانید تمام این اطلاعاتی که نیاز دارید را با جست و جو در اینترنت پیدا کنید.

رشد فردی می تواند در تمام جوانب زندگی به شما کمک کنید. می تواند به شما در محل کارتان کمک کند. می تواند نگرش شما نسبت به کار را تغییر دهد و لذا فرصت هایی جدید برای پیشرفت را در اختیارتان قرار دهد. رشد فردی به شما در رشد احساسی و ذهنی کمک می کند و باعث می شود که موجه تر، دوست داشتنی تر و فردی مثبت تر شوید.

روش های زیادی برای رشد فردی وجود دارد، همانند تجسم خلاقانه، تکرار تصدیقات و تاکید بر آنها، توسعه ذهنیتی مثبت و مدیتیشن. رشد فردی هم چنین شامل مشاوره، مربی گری و خوانش است.

یک روش ساده و سودمند برای رشد فردی این است که به رفتار خودتان و زندگی تان با ذهن باز نگاهی بیاندازید. این به شما نشان می دهد که باید برای در خودتان و زندگیتان چه تغییراتی ایجاد کنید.  نگاه به نوع رفتار مردم و نوع کارهایشان نیز به شما در این زمینه کمک می کند. بدین صورت، می توانید ویژگی های مثبت و منفی را تشخیص دهید، از آنها آگاه شوید، و بدانید که آیا این ویژگی ها را دارید و یا آنها را کم دارید. و بدین صورت، چیزی که برای بهبود خودتان لازم دارید را یاد خواهید گرفت.

مردم با هم دیگر فرق می کنند، و چیزی که برای یک نفر جواب می دهد ممکن است به درد یک نفر دیگر نخورد. این بدین معنی است که بعد از اینکه فهمیدید رشد فردی چیست ، ممکن است روش های متعددی و راه های متفاوتی را برای رشد فردی پیدا کنید تا بفهمید کدامشان برای شما مناسب است.