از قهوه خانه تا باشگاه

از قهوه خانه تا باشگاه

در دوران نه چندان دور که هنوز تکنولوژی رشد نکرده بود در ایران در شهر ها و روستاها اکثر آقایان بعد از کار ، عصرها در قهوه خانه ها جمع می شدند و در مورد مسائل مختلف شهر و روستا با هم صحبت می کردند. در بعضی قهوه خانه ها هم نقالی بود که داستان های شاهنامه یا کتاب های دیگر را نقل می کرد. خانم ها هم در آن دوران در کوچه ها در فرصت هایی که به دست می آمد کنار درب منازلشان می نشستند و با همسایه ها تبادل نظر می کردند.

در کشورهای اروپایی نیز مکان هایی به عنوان کافه ها و بارها برای حضور وجود داشت که اکثر آقایان و برخی خانم ها در آنجا حضور پیدا می کردند و خود را با گپ زدن و نوشیدن و موسیقی سرگرم می کردند یا غذایی صرف می شد. در این کشورها اعیان و خواص به بارها مراجعه نمی کردند و در خانه همدیگر حضور می یافتند و گپ می زدند. البته به مرور که رستوران های مجلل پدید آمد اعیان نیز با مراسم خاص خود برای صرف شام مراجعه می کردند. اما رستوران هایی که بار داشتند همچنان برای حضور عموم بودند.

به مرور که زندگی ماشینی می شد ، نوع موسیقی در این کافه ها و بارها تغییر کرد و در ایران رادیو جای نقالی را گرفت.

در اروپا اعیان برای مداومت حضور خود، مکان هایی را تدارک دیدند که همچون کافه های عمومی بود اما برای خواص بود و نیاز به عضویت داشت. با این روش ، آنها نیز می توانستند در مکان های مشخصی حضور داشته باشند و گپ بزنند و تبادل نظر کنند. این مکان ها کلاب یا کلوپ نامیده شدند. که در ایران فرهنگستان زبان فارسی عنوان باشگاه را به معنی جای بودن و حضور به این نوع مکان ها اطلاق کرد.
این باشگاه ها در اوایل تشکیل، مردانه بودند و عضو زن نداشتند که بعد ها باشگاه های مختلط نیز ایجاد شد. این باشگاه ها با عنوان ها و اهداف مختلفی تشکیل می شدند و اعضای خاصی را می پذیرفتند. با گسترش علم و تکنولوژی و تغییر مشاغل و ایجاد اعتبارات شغلی جدید، باشگاه های مختص شغلی نیز ایجاد شدند. با گذشت زمان و تغییر شرایط دیگر باشگاه ها فقط به اعیان تعلق نداشتند، کارمندان یا افراد معتبر دیگر نیز در باشگاه ها عضو می شدند. برخی باشگاه ها فقط برای بودن تشکیل شده بودند و برخی با اهداف خاصی ایجاد شده بودند، اهدافی چون فرهنگ ، اقتصاد ، خیریه.
در کتاب هشتاد روز دور دنیا نوشته ژول ورن در یک باشگاه اعیان در مورد سفر به دور دنیا شرط بندی می کنند و در یکی از داستان های شرلوک هلمز ، برادر شرلوک که جزو اعیان است باشگاه جدیدی بنا کرده است که باشگاه سکوت نام دارد و افرادی که مایل نیستند صحبت کنند و فقط مایل هستند در جمع حضور داشته باشند و روزنامه بخوانند و نوشیدنی بنوشند عضو این باشگاه می شوند.

این روش که روش بسیار مناسبی است که جایگزین کافه می شود چند حسن دارد؛ اول اینکه اعضا برای بقای باشگاه مبلغی پرداخت می کنند. دوم این که افرادی که عضو این باشگاه می شوند با ثبت نام ، تمام مشخصات خود را در اختیار باشگاه قرار می دهند که همه اعضا با اطمینان خاطر بیشتری در این مکان ها حضور می یابند. سوم اینکه افرادی که در باشگاه هایی با اهداف مشخص عضو می شوند می دانند که می توانند با اعضای دیگر در موارد مشترکی تبادل نظر کنند و گپ بزنند.

برخی باشگاه ها ترکیبی از بارها و رستوران ها و کلوب ها را طراحی کرده اند که هم غذا سرو می شود ، هم نوشیدنی و هم موسیقی دارند و بعضی از باشگاه ها میز بیلیارد هم دارند. این نوع باشگاه ها همچون کافه ها هستند با این تفاوت که عضو می پذیرند و بدون عضویت کسی وارد این مکان ها نمی شود. اسم مهمان نیز با نام میزبان او ثبت می شود و مسئولیت او با میزبان است.

این نوع مکان ها و فرهنگ آن در اوایل سده ۱۳۰۰ وارد ایران شد و با حضور مستشاران در ایران این باشگاه ها برای اعضای سفارت ها و دولتی ها تشکیل شدند.

باشگاه انقلاب یکی از نمونه های این نوع مکان ها هست که در ایران برای عموم ساخته شدند. اگر دقت شود با وجود این که این باشگاه پر از امکانات ورزشی است اما به آن عنوان ورزشگاه داده نشده و باشگاه نامیده می شود. چرا که با هدف بودن و حضور پیدا کردن تشکیل شده که انگیزه های حضور در این باشگاه ، دویدن ، شنا کردن و ورزش های مختلف و یا حضور و نشستن و گپ زدن در کافه های این باشگاه هستند.

انسان موجودی اجتماعی است و از طریق اجتماع رشد می یابد. انسان همواره به دنبال روش هایی برای اجتماع و حضور در کنار هم بوده که این باشگاه ها و کافه ها و ورزشگاه ها این نیاز را به شیوه مناسبی تامین می کنند.

در این عصر ماشین ، که ارتباط حضوری و فیزیکی انسان ها را کاهش می دهد ، ارتباط مجازی برای ادامه وجود ارتباط ایجاد شده اند که نمی توانند جایگزین حضور و جمع باشند. بنابراین برای انتقال فرهنگ و رشد افراد نیاز است که باشگاه هایی ایجاد شوند تا این نیاز را تامین کنند.

فرهنگسراها تا حدودی برآورنده این نیاز هستند اما برای سنین خاصی در نظر گرفته شده اند و نیاز به فعالیت های خاص تعریف شده در آن فرهنگسراها باعث محدودیت شرکت کننده ها می شود و همه نمی توانند در آنها حضور یابند.

گروه نیک اندیشان نیز با هدف حضور و ارتقا تشکیل شده و باشگاه های مختلفی در درون خود پیش بینی کرده است. باشگاه نشست ها برای دور هم نشینی در نشست های هفتگی و تبادل نظر در نظر گرفته شده است. باشگاه کوه و گردش با دعوت دوستان به همراهی در کوه و گردش ها نیاز با هم بودن و تشکیل اجتماعات را برآورده می کند. در حین اینکه هدف گروه نیک اندیشان ارتقا شخصی با حضور در جمع است ، باشگاه ها روش این گروه محسوب می شوند برای ایجاد انگیزه برای حضور و در کنار هم بودن و همراهی کردن هم با اهداف و مسئولیت پذیری مشخص.

امید که با همراهی هم و تشکیل باشگاه هایی برای حضور با روش مناسب برای انتقال داشته ها و استفاده بهینه از فرصت های زندگی و جلوگیری از اتلاف وقت جوان ها در خیابان ها یا گپ زدن های بی هدف ، گامی در جهت فرهنگ و رشد برداشته شود.