انتقاد سازنده و درست (همزمان آفرین و سرزنش کردن)

نقد(کردن) : ۱- جدا کردن دینار و درهم سره از ناسره ۲- تمیز دادن خوب از بد ۳- آشکار کردن محاسن و معایب سخن ۴- جدایی درهم و دینار سره از ناسره ۵- تمیز خوب از بد ۶- تشخیص محاسن از معایب سخن

انتقاد (کردن) : ۱- سره کردن ۲- نقد گرفتن پول ۳- جدا کردن (خوب از بد یا کاه از گندم و مانند آن) ۴- خرده گرفتن ۵- به گزینی ، خرده گیری ۶- شرح عیبها و نیکی های شعر یا مقاله یا کتاب با سنجش اثری ادبی یا هنری بر معیار یا عملی تثبیت شده

نکوهش(کردن): ۱- نکوهیدن ۲-سرزنش کردن ۳- عیب جویی کردن

ستودن : ۱- ستاییدن ۲- مدح کردن ۳- تمجید کردن ۴- ستایش کردن ۵- آفرین کردن

انتقاد درست

انتقاد یعنی جدا کردن خوب از بد. خوبها رو شایسته است که آفرین و ستایش کرد و بدها رو بایستنی است که سرزنش و نکوهش کرد.

اما هر کسی نگاه ویژه ی خودش رو داره و از نگاه و فیلتر درون خودش به جهان و آدمهاش و اندیشه هاش نگاه می کنه. و به همین خاطر هم ملاک ارزیابی  چیزی به عنوان خوبی و بدی برای همه ی انسانها متفاوت می باشد و می توان گفت که به شماره ی انسانها ما مِلاک  تشخیص خوبی و بدی داریم. آره روی این نکته پافشاری می کنم که متفاوت هستند ولی ممکنه که نگاه دو یا چند دسته یا گروه ، مشابه باشه ولی به هیچ وجهی یکسان نیست.

از ایمیل هایی که دوستان مهربانی می کنند و به یاهوگروه اندیشه نیک می فرستند بدبختانه انتقاد درست و سازنده از سوی همین دوستان نمی شود! یا فقط ستایش و آفرین می شود یا اینکه فقط سرزنش و نکوهش می شود! در زیر نمونه هایی از این شیوه ی نادرست سرزنش و نکوهش رو می بینیم!:

yekam gheyrat dashte bashid iranihaaaaaaa?

vaghean motaesefam ke az yek arab tarafdari mikonid va ono be hamvatanetoon tarjih midid

dar zemn in kheyli bade ke shoma alan ino ferestadin

مزخرفاتش را باور می کنید/ این ها کار انگلیسی های نا به کار است.کمی شعور هم خوب چیزی است برای تشخیص دروغ از راست

hala che dalili dare ke biad mozakhrafate yek haj aghaye dige ee ke shoma behesh iman darid ro ghabool kone ?

مشکل شما در همان منیت و ملیت گرایی است که یک سراب و توهم است و در عمل با مرام  نازی های آلمانی هیچ فرقی نداره

هشیار باشید و تفرقه ها را دامن نزنید

قربانی تبلیغات دروغ نباشید

in faghat dele adame ke bazi az vaghiyato ro mitoone dark kone

نژاده منم دیگران زیر دست – نژاد کیان را که آرد به دست (شکست؟)

چه بر سر ما آمده که تمام توان خود را صرف حمایت و شعار دادن برای ملتی می کنیم که پیشینه ای ندارد.

خود مفاتیح الجنان پر از چرندیات و خرافات است

شما بهتره به حال خودتان تاسف بخورید که دچار تعصبات نژادی هستید

وگرنه تازیان (اعراب) سوسمارخوار و بیتمدن نتوانسته و نمیتوانند، شاعرانی توانا بهمانند شاعران ایرانی داشته باشند

من متعصبین زیادی از انواع ایرانی و آمریکایی و انگلیسی و هندی و…. دیده ام و در اساس هیچ فرقی باهم ندارید

تا زمانی که از شر این توهمات کاذب رها نشوید به هیچ کجا نخواهید رسید و حتی شاد و با نشاط هم نخواهید بود.
شما هم در خارج از گروه به تعصبات نژادپرستانه و زشت خودت ادامه بده

به حرف فردوسی هم گوش بده و خرد را بپرست نه افکار متعصبانه ی  خودت را
دوست عزیز! سرنوشت من مگس تاراندن نیست.

در قد و قواره سواد و تخصص شما نیست که بخواهید در مورد درست یا غلط بودن مفاتیح الجنان و شیخ عباس قمی نظر دهید!

ازخواب بیدار شوید! ………مزدور خفته را ندهد مزد هیچ کس …. میدان همت است جهان خوابگاه نیست

در مورد ادعای خود کمی تحقیق کنید! خیلی بد است که آدم از روی جهل حرف بزند. اینجوری فقط آبروی خودش را خواهد برد! و زحمت ما می دارد برای جواب دادن!

baraye inke dar morede ye ketab ya har chizi dige ezhare nazar koni , neyaz nist ke hatman daneshmand bashi …..kafist be aghlet roojo koni.

Ino baa ghaateiyat migam ke nejhaad parasti be ghome aryaa nemichasbe

ye meghdaar roohiyeye arab setizi laazeme

درباره ی کسی که از نگاه اندیشه ای در تضاد یا همسو با ما می باشد بایستنی است که این شجاعت را داشته باشیم که به وی نقاط قوت اندیشه اش را یادآوری و آفرین کنیم. همزمان با این آفرین کردن نقاط ضعف اندیشه اش را هم به او یادآوری و سرزنش کنیم.

حال خودِ آفرین کردن  یک مفهوم مثبت و خوب است و هر کسی رو هم که آفرین کنیم خوشش می آد و خوشحال میشه. ولی هنگامی که کسی رو سرزنش می کنیم ناخداگاهانه بدش می آد. پس سرزنش کردن هم خود یک هنر بس بزرگ است که بایستنی و شایسته است که آنرا یاد بگیریم. و حتا در سرزنش کردن هم از واژه های با بار معنایی خوب و مثبت استفاده کنیم. برای نمونه می توانیم به جای گفتن جمله ی “آگاه باش یا غیرت یا شعور داشته باش یا کتاب بخوان یا…” بگوییم: “من این بخش از اندیشه ات را نمی پسندم”. من با گفتن این جمله دیگه طرف روبرو رو خوار و تحقیر نمی کنم. و اگر طرف روبرو در بیان کردن اندیشه اش پافشاری کرد به او می گویم که “هدف پذیراندن و تحمیل اندیشه به طور کامل از کسی به کس دیگر نیست، از بخشی از اندیشه هایت استفاده کردم و آنرا آفرین می کنم و از بخش دیگری از اندیشه ات خوشم نیامد و نمی پسندمش!”.

ولی همزمان با این کار که در بالا بهش پرداختم یک کار مهم دیگری را نیز باید به آن توجه داشته باشیم و آن این می باشد که در راه گفتن اندیشه خود و شنیدن اندیشه دیگر (حالا خوب یا بد تازه آن هم از نگاه شما که می تواند از نگاه دیگران به گونه ای دیگر باشد!) پایداری کنیم و همیشه و همیشه حضور داشته باشیم و همدیگر را تحریم نکنیم که یکی از بدترین بیماریهای هر انسان و جامعه ای می باشد که همدیگر را تحمل نمی کنند و از یا به همدیگر گریزان  می شوند.

دموکراسی را در ذهن و اندیشه و خلوت خود نهادینه کنیم و ۱ درصد از فضای اندیشه ای و ذهنی خویش را به اندیشه ی مخالف خود بدهیم و با این فرض که این اندیشه درست است به جهان بنگریم و ببینیم که به چه نتیجه های خوبی می رسیم.(از علیرضا مسئول گروه ماه کامل شنیدم که می گفت من می دونم که اگه با سرعت زیادی سوار بر ماشینم باشم و به یک دیوار بکوبم به خودم آسیب می زنم ولی ۱% رو در ذهن خود نگه می دارم که هیچی اتفاق بدی نمی افته!)

به این احتمال هم بیندیشیم که شاید همه ی ما ها بخش هایی از حقیقت و درستی و راستی رو می بینیم!

شاگرد و آموزگار هم باشیم

نویسنده: بردیا

مطالب مشابه در این سایت

نشست های هفتگی: انتقاد کردن واقعی به چه معناست – ۲۲ مهر ۱۳۸۳ نشست های هفتگی: معرفی کتاب – ضرب المثل – بحث درست نقد کردن- ۲۰ آبان ۱۳۸۳ ارتباط ، انتقاد ، مذاکره نشست های هفتگی: کتاب برنامه نویسی -انجمن شاعران مرده – ۶ دی ۱۳۸۴ نشست های هفتگی: شاد بودن و شاد کردن – ۱۶ شهریور ۱۳۸۹ فایل صوتی: کارگاه ارتباط، انتقاد، مذاکره در مورد مراقبه نشست های هفتگی: پیرامون سفر کردن – ۲۵ خرداد ۱۳۹۰ راه درست در خصوص عرفان بخشش نظریه انتخاب آقای دکتر گلسر