برشی از یک کتاب

حماسه هیزم شکن

‹‹بسیج خلخالی›› (تولد ۱۲۹۷/-۱۹۱۸م) سراینده ی‹‹حماسه هیزم شکن›› که دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۴ خورشیدی آنرا، در ردیف شاهکارهای ادبی سرزمین ایران، به شمار آورده است، و به کمیته ی بررسی جوایز نوبل، برای احراز جایزه ادبی، معرفی اش کرده است، در دیباچه ی اثر خود، از سفری پر کنکاش، در جستجوی گمشده ی خویش، به تفصیل چنین یاد می کند:

   ‹‹ در گذرگاه زمان، هر کسی بدنبال گمشده ای می گردد… من نیز عمری است، در پی گمشده ی خود، بهرسو در تکاپو هستم. هر کس از گمشده ی من به قیاس گمشده ی خود، سراغی می دهد…

جنگل بانها گفتند، او پسر جنگل بود…

باغبان پیری گفت، او شاگرد من بود…

سراغ او را از شاگرد بقال ها گرفتم. گفتند او سالها، همقطار ما بود… از کتابفروشها پرسیدم. گفتند… او بجای نان، از اوراق کتابها، تغذیه می کرد…

… آهنگرها … گفتند او از هر آهنگری که زنجیر می ساخت، تبر نمی خرید … اهالی محل گفتند، گمشده ی تو روزگاری نامه رسان … ما بود …  او همیشه نامه ها را، پای پیاده در خانه ها می داد. فقط غروب آخرین یکشنبه که دیگر او را ندیدم، سوار اسب بادپیمائی بود که نامه ی لوله شده ای هم در دستش بود … چوپان پیری گفت: من او را دیده بودم. او شاعر بود. شاعر چوپانها …

   به دنبال گمشده ام بگورستانها هم سرزدم، نامش را روی سنگ گور دختر ناکامی دیدم. جانم لرزید … از قعر گور صدایی بگوشم آمد. صدای آن دختر بود. گفت چشمان من هم، مانند تو. از درون خاک، او را می طلبد. او معبود من است. اگرش یافتی، جای لبان مرا، در پیشانی او ببوس که من در آن آیات محبت، در دیدگانش بارقه ی عفت، در قلبش زمزمه ی صلح، و در سکوتش جلال خداوند را، آشکارا دیده ام.

   در پی او جائی نیست که نرفته باشم. گذرگاهی نیست که رد پایش را نجسته ام. نقش وجود او، آنچنان، در لوح جانم زنده است که در خواب و بیداری، آنی آنرا نتوانسته ام، فراموش کنم…

   گمشده ی من فقیرترین آدمهای دنیا بود. اما به بلندی طبع او، خداوند کوهی نیافریده بود و بصلابت اراده اش، صخره ای…

   او، بوی پیرهن یوسف، نور کلبه احزان، و برحذر دارنده ی یعقوب ها از تبعیض، و فرود آورنده ی عزیزها، از تخت کبریائی غرور، و نجات دهنده ی آنها، از جهنم شهوات است…

   در گذرگاه زمان، هر کس دنبال گمشده ای می گردد… من نیز، پس از عمری جستجو، عاقبت آنچه از گمشده ام یافتم، پیراهنی بود خونین که ابلیس آنرا به قندیل ایوان بارگاه هنر، نیاز کرده بود. تا رب النوع عقل، از گزند عفریت جنون، و مشاطه ی حسن، از چشم زخم بیوه ی عیار دهر، در امان باشد. ››

او به گمشده ی معبود خود، جلال خدائی، شکوه رسالت، وقار بعثت، جاذبه ی عصمت، کمال شجاعت، موهبت پایمردی، و عظمتی آسمانی می بخشد. پانزده سال در عشق او، مولوی وار، می سوزد و می سراید، و سرانجام چکیده ی این همه بی تابی و تلاش را، بصورت حماسه ای بی نظیر، در آزادی انسانها فرادست می نهد.

============================================

• حماسه هیزم شکن

• برگرفته از کتاب : دیباچه ای بر رهبری

• نویسنده : دکتر ناصر الدین صاحب الزمانی

• لینک به این یادداشت در وبلاگ نیک اندیشان

============================================

آگاهداشت من درباره این یادداشت پیرامون حماسه هیزم شکن :

به برداشت من نباید فرافکنی کنیم. شایسته نیست که با فرافکنی نیکی ها در اهورمزدا و زشتی ها در اهریمن خود را تبدیل به بازیگری منفعل و مفعول کنیم. ما خود هم انسانیم و هم فرشته هستیم و هم اهریمن. این ها همگی در وجود آگاه و ناآگاه ما هست. گمشده ی ما کسی جز خودمان نیست. اگر نویسنده این مطلب را می توانستم ببینم، آینه ای به دست به دیدارش می شتافتم و آیینه را به سوی او می گرفتم و به او می گفتم که گمشده ی تو، خود تو هستی و بس. خود را دریاب و گمشده ات را در خودت به هستی و وجود و پدید در بیاور تو و گمشده ات هر دو یکی هستید…!

سالها دل طلب جام جم از ما می کرد                   وانچه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد

خوش دل و خرم باشیم در هشیاری و آگاهی

حماسه هیزم شکن به انتخاب بردیا گوران

و «آنت»(یک شخصیت زن کتاب جان شیفته) در خلوت خویش درباره خود و زندگیش با «روژه» می اندیشید :

« می خواهمت. همان جور که هستی می خواهمت. تو را با عیب ها، بلهوسی ها و توقع هایت، با قانون زندگی خودت، می خواهم. تو همانی که هستی. همین گونه که هستی دوستت دارم. »

در کتاب جان شیفته تا آنجا که مربوط به خود او بود، «آنت» می دانست که توانا به چنین گذشت در عشق هست. و آنت این گونه چه نیک دوستش می داشت ! آنت از چنان زاویه ای به به کاستی های «روژه» می نگریست که از زَنَندِگی هایشان می کاست. حتا دور نبود که آنت زشتی ها را در او دوست بدارد : « زیرا در دوست داشتنِ نقایصِ کسی که دوست می داریم ایثار بیش تری هست؛ در دوست داشتن آنچه از خوبی که در معشوق هست، ما دیگر چیزی نمی دهیم، بلکه می گیریم. «آنت» می اندیشید :

« تو را از این که در حد کمال نیستی دوست می دارم. اگر می دانستی که چشمم نقص تو را می بیند، برآشفته می شدی. ببخش! آه، چیزی ندیدم… ولی من مثل تو نیستم : دلم می خواهد که تو نقص مرا ببینی! در من نقص هست، نقص هست؛ و من همان را می خواهم. آنچه در من با نقص همراه است، بیش از دیگر چیزها خودِ من است. اگر تو مرا می گیری، آن را هم با من می گیری. آیا می گیریش؟… ولی تو نمی خواهی بر آن آگهی بیابی. کی آخر به خودت زحمت نگاه کردن به من خواهی داد؟

“رومن رولان”

============================================

• برگزیده از کتاب جان شیفته

• نوشته ی رومن رولان

• برگردانِ م.ا.به آذین

============================================

فیثاغورسیان در تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) بر این اندیشه بودند که شاگرد باید در پنج سال نخستین سکوت پیشه کند و لب از هم نگشاید.

از مویه های بُرقَع پوش کابلی

ای کاش

خاشاکِ خفته به راهِ باد می دانست

چه پاییز دست به داسی

کمر به قتلِ عامِ گندم و بابونه بسته است

 ای کاش

بوته ی بی وطن

به راهِ باد می دانست

چه آواره ی بی منزلِ بیابان و

چه سوختن به خاکستر چاله ای !

تو پیرم کردی مُلا عُمر

مگر مرا به جُرمِ کدام حَرام

از پیچ و تابِ تازیانه ی باد آفریده اند

که در سرزمینِ تو زن زاده شدم؟

دیگر چه می خوانی اَم به خاموشیِ وطن

من

سارِ سَر بُریده به بالایِ دار

زن

کتک خورده ی پَستونشینِ تو

تو

دستاربندِ حدزنانِ هار

فتوانویسِ قلعه قندهار

دیگر چه می خواهی از کُشتنِ بُودا به بامیان

بلبل به باد غیس…؟

دریغا کبوترکُشانِ کهنه کار!

سلیمه به سنگسار و

خواهرم به خانه مُرد،

کودکانم به کابل و

شویّم… کرانه هایت کویت.

پس ما مگر

مقابل کدام کتابِ بی معجزه مُرده ایم

که بی پناهیِ آدم را

جُز جِرزِ دیوار و مزار زنده به گُوران ندیده اید!

پس این بُرقَع پوشِ کابلی

که از پستویِ هزار حجاب به در خواهد شد؟

دریغا مُلاعُمر

ای کاش می دانستی

تو را نیز به گمانم زنی زاییده است.

============================================

• شعر از مویه های بُرقَع پوش کابلی

• برگرفته از کتاب: مجموعه اشعار دفتر یکم

• هستیار (شاعر) : سید علی صالحی

============================================

با نیک اندیشان همراه باشید