یکی از فرآیندهای ذهنی و تاثیر گذار در زندگی همه انسان ها، تصمیم گیری است. اما در برخی موارد، اهمیت تصمیم گیری، می تواند فراتر هم برود و آن زمانی است که فردی، در جایگاه، مدیر سازمان و موسسه، اقدام به تصمیم گیری نماید. اهمیت تصمیم گیری مدیران در سازمان های مختلف، امری ضروری و مهم محسوب می شود، زیرا مدیران، رکن اصلی سازمان هستند. تصمیم گیری آن ها برای موفقیت سازمان نقش تعیین کننده ای، دارد.
بدون شک، تصمیم گیری مدیران باید براساس اطلاعاتی باشد که در خصوص اداره سازمان، مفید و موثر است. ارزش تصمیم گیری مدیران و به تبع آن، موفقیت سازمانی زمانی یک فرآیند مهم محسوب می شود که، برخواسته از دانش مربوطه و درک و نگرش صحیح باشد.
تصمیم گیری مدیران باید به صورت مساله محور باشد. زیرا قرار است، بهبود شرایط و پیشرفت سازمان در ابعاد مختلف را در پی داشته باشد. بنابراین اگر براساس چنین فرآیندی نباشد، چه بسا تصمیم گیری های مدیران مساله ساز هم بشود!
در این مقاله سعی می کنیم با بیانی ساده و در عین حال جامع، راهکارهایی را ارائه کنیم که در فرآیند تصمیم گیری مدیران، نقش کلیدی و تعیین کننده دارد و کمک می کند تصمیم گیری مدیران، تا حد امکان بدون خطا باشد.
۱۰ نکته کلیدی برای تصمیم گیری مدیران
۱- شناخت و بررسی مسئله یا زمینه های بروز مشکل
تصمیم گیری مدیران در صورتی می تواند قابل اعتماد باشد که زمینه های بروز مشکل را بررسی کرده باشند. مدیرانی که توجه کافی به مسئله اصلی، که سبب مشکل شده است ندارند، درک صحیح و کاملی از موضوع نخواهد داشت. لذا انتظار نمی رود که تصمیم گیری مدیران به طور سطحی صورت گیرد و نتیجه ی خاصی نداشته باشد. زیرا اگر مسئله به درستی ریشه یابی نشود، امکان دارد مسیر دیگری به جریان افتد و اوضاع آشفته تر از قبل شود.
۲- تصمیم آگاهانه
گاهی مشاهده می شود، که افراد بدن توجه و شناخت زوایای کامل موضوع، اقدام به تصمیم گیری می کنند. آن ها احساس می کنند قدرت تصمیم گیری بالایی دارند. در حالی که این روش، هرگز نمی تواند در تصمیم گیری مدیران، موثر واقع شود. زیرا مدیری که آگاه است و به تمام جوانب موفقیت سازمان می اندیشد، هرگز بدون آگاهی و شناخت کامل موضوع، اقدام به تصمیم گیری نمی کند. چرا که می داند تصمیمات آگاهانه، باعث موفقیت و پیشرفت سازمان می شود.
۳- جویا شدن نظر دیگر همکاران
انسان ها به طور کلی، افراد اجتماعی هستند. به میزانی که مهارت ارتباط گیری شان با اجتماع بیشتر باشد، افراد موفق تری محسوب می شوند. در نتیجه وسریع تر به خواسته های خود می رسند. زیرا از نظرات هم نوعان خود، برای طی کردن مسیر پیش رویشان، استفاده می کنند.
این ویژگی منحصر به فردِ خاص و یا محدوه سنی خاصی نیست. بنابراین اگرمدیران سازمان هم خواستار رسیدن به موفقیت سازمانی هستند، باید نظر همکاران خود را که تخصص کافی در زمینه مورد نظر دارند، جویا شوند. با این حال، این به منزله ی قبول بی چون و چرای نظرات آنان نیست. چه بسا ممکن هست همکاران، از ریز جزئیات مساله ای که مورد تصمیم گیری است، اطلاع نداشته باشند. در نتیجه، صرفا باید نظر آنان را به صورت کلی پرسید؛ ولی در نهایت، بر اساس کلیات، نظر همکاران و واقع بینی شخصی اقدام به تصمیم گیری کرد. در چنین حالتی، می توان به تصمیم گیری مدیران، با اطمینان بیشتری، اعتماد نمود.
۴- تجسم آینده تصویر
مدیران موفق، کسانی هستند که در زمان تصمیم گیری، صرفا زمان حال را مدنظر قرار نمی دهند؛ بلکه نگاه آنها، چندین قدم، جلوتر از تصمیم شان است. زیرا عقیده دارند تصمیم درست، زمانی صورت می گیرد که در پس آن، موفقیت سازمان باشد.
بنابراین وقتی آینده تصمیم خود را به صورت حقیقی بررسی می کنند، متوجه می شوند که نقاط ضعف و قوت تصمیم شان چیست و در جهت اعتلای آن می کوشند. تجسم آینده تصمیم مولفه ای اساسی در تصمیم گیری مدیران است که غفلت از آن جز زیان چیز دیگری به همراه ندارد. البته برخی از تصمیمات وجود دارند که، تصمیمات فوری و نیاز به تجسم آینده ندارند که در چهرچوب بحث ما نیست.
۵- قاطعیت در تصمیم
از دیگر مهارت های موثر در تصمیم گیری مدیران قاطعیت در تصمیم گیری است. قاطعیت در تصمیم، باعث ایجاد اطمینان به تصمیم است. در نتیجه کسی که از تصمیم خود آگاه است، بدون هیچ گونه تردیدی، تصمیم خود را عملی می سازد. او درباره نتیجه تصمیم هم هیچ هراسی ندارد.
۶- داشتن هدف
از دیگر عوامل تاثیر گذار بر تصمیم گیری مدیران، داشتن هدف در تصمیم است. تصمیمی که بدون هدف گرفته شود، نتیجه مطلوبی نخواهد داشت و چه بسا منجر به شکست هم بشود. با داشتن هدف، تصمیم ارزشمند خواهد بود. در نتیجه در جهت، تصمیم گیری و تلاش برای رسیدن به آن، اهمال و یا کوتاهی صورت نمی گیرد.
۷- فراهم نمودن ابزار رسیدن به تصمیم
برای رسیدن به هر مطلوب و خواسته ای لازم است که ابزار رسیدن به آن را داشته باشیم و یا برای داشتن آن تلاش کنیم. در تصمیم گیری مدیران هم داشتن ابزار و یا فراهم نمودن آن، یکی از ارکان تحقق تصمیم محسوب می شود. منظور از ابزار هم، تمام راهکارها و تکنیک ها و وسایلی است که مدیران را برای رسیدن به موفقیت سازمانی، نزدیک می کند. به فرص مثال، گاهی ابزار تصمیم می تواند زبانی لطف، یا حتی ارتباطی موثر، و یا حتی تشکیل یک تیم و مجموعه و … باشد.
۸- اکتفا به تکنیک های ساده
همیشه سختی کاری، به منزله داشتن نتیجه عالی و بی نظیر نیست. زیرا برخی از افراد، بدون دقت کافی، در تمام مسائل، سعی می کنند مشکلات را با سخت ترین راه حل ها، حل کنند. در حالی که چنین تفکری اشتباه است و ممکن است، عواقب تلخی را نیز در پی داشته باشد. این موضوع در تصمیم گیری مدیران نیز، نقش تعیین کننده ای دارد. چرا که یک مدیر موفق و باهوش کسی است که در کوتاه ترین زمان و با ساده ترین تکنیک، بتوانید با تصمیمی جامع مسائل مختلف را حل کند.
در نتیجه، می توان گفت که تکنیک های ساده هم، در بسیاری از مواقع نتیجه مطلوب تری داشته و کاربردی تر بوده اند. این نکته زمانی می تواند به خوبی در ذهن مدیران نقش ببندد و اعتماد همه را به خوبی به خود جلب کند که فقط یک بار تصمیم گیری مدیران مبتی بر تکنیک ساده صورت پذیرد و به تبع آن، موفقیت سازمان حاصل شود.
۹- تمرکز بر تصمیمات کلیدی
موضوعاتی که در سازمان های مختلف وجود دارد و باید در خصوص آنها تصمیم گیری شود، در سه دسته ضروری، مهم و غیر مهم تقسیم می شوند. منظور از تصمیمات ضروری، تصمیماتی هستند که حیات سازمان به آن برمی گردد و منظور از تصمیمات مهم، تصمیماتی هستند که به تنهایی عنصر اساسی در حیات سازمان محسوب نمی شوند، ولی در کنار هم نقش کلیدی را ایفا می کنند.
منظور از تصمیمات غیر مهم هم یک سری تصمیمات ساده و گذری است. نکته ای که در تصمیم گیری مدیران، حائز اهمیت است این است که، مدیران اولویت تصمیمات را در نظر بگیرند و بر مبنای، اولیت عمل کنند. زیرا اولویت اصلی در تصمیم گیری مدیران اولویتی است که اولا حیات سازمان را تقویت کند و ثانیا بر موفقیت سازمان منجر شود.
۱۰- توجه به زمان
در حالت عادی و معمولی شاید افراد ارزش زیادی برای زمان قائل نباشند؛ در حالی که بزرگترین سرمایه زمان محسوب می شود و غفلت از آن، بدون جبران است. موضوع زمان و اهمیت به آن از دیگر مولفه های تصمیم گیری مدیران موفق است. مدیران موفق، با برنامه ریزی دقیق، به نحوی عمل می کنند که بهترین تصمیمات را در زمان بندی خاص خود بگیرند.
به عبارتی دیگر برخی از تصمیمات هستند که نیازمند سرعت در تصمیم گیری هستند. یعنی اگر مدیری نتواند در موقیعت خاص زمانی، تصمیم بگیرد، فرصت طلایی را از دست داده است. در نتیجه، اگر تصمیم گیری مدیران، مبتنی بر زمان بندی نباشد، پرواضح است که در بسیاری از موارد، عدم موفقیت سازمان را در پی خواهد داشت.
جمع بندی
موارد مطرح شده به عنوان راهکارهایی اصلی، در جهت کمک به سرعت و صحت تصمیم گیری مدیران است. که توجه به تک تک موارد گفته شده، می تواند نتایج مطلوبی را در پی داشته باشد و غفلت از تک تک، آنها نیز می تواند، منجر به عدم موفقیت سازمان گردد. اما نکته ای که وجود دارد این است که، در کنار این راهکارهای اصلی، برخی راهکارهای فرعی هم برای تصمیم گیری مدیران، می تواند وجود داشته باشد. که از آن ها هم نباید غافل شد. یعنی اگر مدیری، می داند که برخی ویژگی های شخصیتی وی، منجر به عدم تصمیم صحیح می شود، باید برای کنار گذاشتن آن تلاش کند. و در نهایت با ذهنی آرام بهترین تصمیم ها را بگیرد.
