مهارت نه گفتن: چگونه قدرت نه گفتن را در خودمان تقویت کنیم؟

مهارت نه گفتن از جمله مهارت هایی است که لازم است هر فردی در زندگی خود به آن مجهز باشد. این مهارت، به معنی ساده یعنی توانایی رد کردن درخواست دیگران و جواب منفی دادن به آنها.

برای همه ما پیش آمده که از طرف دوستان و یا آشنایان یا همکاران مورد تقاضاهایی قرارگرفته باشیم که تصمیم گیری در مورد آنها برایمان دشوار بوده است. مثل موقعیت هایی که فردی از ما درخواست قرض داشته، درحالی که خودمان به پول احتیاج داشته ایم. یا علی رغم اینکه با فردی قرار ملاقات داشته ایم به مهمانی دیگری دعوت شده باشیم. یا با وجود مشغله کاری، وظیفه ای اضافه به دوش ما محول شده باشد و… . در تمام این موقعیت ها، مهارت نه گفتن یک امر ضروری است که می تواند به کمک ما بیاید. در این نوشته به برخی از جبنه های این مهارت می پردازیم.

چگونه قدرت نه گفتن را در خودمان تقویت کنیم؟

نه گفتن کار ساده ای نیست، و سختی های خاص خودش را دارد. ولی باید با آن ها آشنا شد و کنار آمد. چون نه گفتن به این معنا نیست که دیگران از ما دلخور شوند. ما فقط می خواهیم با این مهارت بدانیم چگونه هم به خودمان آسیب نزنیم و هم دیگران را با وجود نه گفتنمان راضی نگه داریم. این کار خود نشانه ای از اعتماد به نفس ما خواهد بود.

چه مواقعی از قدرت نه گفتن استفاده کنیم؟

در مواردی مثل موقعیت های زیر حتما باید از مهارت نه گفتن استفاده کرد:

• وقتی چیزی را دوست نداریم.
• وقتی نمی توانیم مسئولیتی را قبول کنیم.
• وقتی از بودن در موقعیتی حس بدی داریم.
• وقتی به چیزی نیاز نداریم.

در همه این موارد باید بدانیم که همه ما به عنوان انسان مهم هستیم و خواسته و نیاز خودمان مهم است. چه بسا نه گفتن به موقع ما، از اینکه دیگران بی مورد به ما امیدوار بشوند و یا وقت ارزشمند ما از دست برود. انرژی محدود ما به جای اینکه صرف زندگی خودمان بشود، برای دیگران استفاده بشود. یا حتی در موارد خطرناک در مورد نوجوانان و جوانان که در برابر خواسته های خطرناک و نامعقول همسالان خود نمی توانند نه بگویند و دچار اعتیاد و اعمال خلاف بشوند.

برای نه گفتن می توانید راهکارهای زیر را به کار ببرید

۱- نه گفتن را با خودخواهی برابر ندانید

نه گفتن به این معنی است که شما به خودتان اهمیت می دهید، ولی دیگران را نادیده نمی گیرید و این درست بر خلاف خودخواهی است. شما قصد بدجنسی ندارید. فقط بیش از آنکه وام دار دیگران و زندگی آنها باشید، می دانید که نسبت به زندگی خود وظیفه دارید. می خواهید نه بگویید، بدون اینکه به هیچ کس بربخورد. در این حالت نسبت به انگیزه و نحوه بیان خود آگاهی دارید.

۲- برای اعلام نظرتان از مخاطب وقت بخواهید

وقتی از فرد مقابل که درخواستی از شما دارد بخواهید که به شما وقت بدهد، احتمالا بهتر بتوانید به خواسته او جواب بدهید. چون برای نه گفتن در همان لحظه ممکن است دچار مشکل بشوید و جواب مثبت دادن را ترجیح بدهید. با داشتن فرصتی مناسب بهتر می توانید فکر کنید و آمادگی برای نه گفتن کسب کنید.

۳- بپذیرید که توانایی انجام دادن هرکاری را ندارید

افرادی که مدام به خواسته های دیگران پاسخ مثبت می دهند، مجبورند فشارهای زیادی را تحمل کنند تا به همه ی کارهایشان برسند. در نتیجه چنین فشارهایی به بیماری های جسمی یا روانی منجر خواهد شد. علاوه بر اینکه فرصت های محدود در طول شبانه روز مانع از این خواهد شد که به همه ی کارها بتوان رسیدگی کرد. یک نه گفتن ساده می تواند شما را از این شرایط خلاص کند.

۴- بپذیرید که امکان راضی نگه داشتن همه از خودتان را ندارید

به صرف اینکه همه خواسته های دیگران را اجابت کنید نمی توانید دیگران را از خود راضی نگه دارید. علاوه بر اینکه چنین امری گاهی منجر به سوء استفاده آنها از شما نیز می گردد. ضمن اینکه به صرف جواب منفی دادن به خواسته های دیگران احترام آنها را نیز از دست نخواهید داد. شما می توانید صرفا برای کسانی که برایتان مهم اند اهمیت ویژه ای قائل شوید و برای خوشحال بودنشان تلاش کنید. پس نه گفتن را با توهم اینکه بخواهید همه را از دست خود راضی نگه دارید کنار نگذارید.

۵- صریح باشید

دلیل نه گفتن خود را خیلی کوتاه بیان کنید. اصلا نیازی نیست که بخواهید برای دیگران توضیحات طولانی ارائه بدهید. جملات کوتاه و مودبانه ای مثل اینکه “نه فعلا وقت کافی ندارم.” کافی است. ضمن اینکه بعد از چنین جملاتی واکنش افراد، نباید برای شما اهمیت چندانی داشته باشد.

۶- پیشنهاد جایگزین بدهید

وقتی خودتان کار مهمتری دارید و برای درخواست دیگران وقت ندارید یا نمی توانید فعلا وقت بگذارید، می توانید پیشنهاد دیگری به او بدهید. مثلا به او بگویید که فعلا مشغول انجام دادن کار دیگری هستید و بعداز به اتمام رساندن آن می توانید به او کمک کنید و یا مقدار کمک کردن یا زمان کمک کردنتان را متناسب با وضعیتی که می توانید از پس آن بربیایید پیشنهاد بدهید. در این صورت شما به طور کامل نیز درخواست او را رد نکرده اید.

۷- با مخاطبتان همدردی کنید

زمانی که درخواستی با شما مطرح می شود و شما می خواهید با نه گفتن آن را رد کنید، می توانید با بیان جملاتی که نشان دهنده  درک شما از شرایط فرد مقابلتان است، احساس بهتری را در او ایجاد کنید. و حس او را از رد کردن درخواستش نیز بهتر کنید. او متوجه خواهد شد که شما او و موقعیتی را که در آن قرار گرفته درک می کنید و با او همدردی و همراهی می نمایید، ولی امکان کمک کردن ندارید. برای او آرزوی موفقیت دارید و به او امید می دهید که زودتر به خواسته اش برسد.

۸- موقع نه گفتن به موضوع توجه کنید، نه به فرد

توجه داشته باشید که هنگام نه گفتن فقط درخواست دیگران را رد می کنید، نه شخصیت آنها را. و این موضوع نمی تواند به رابطه شما با دیگران لطمه ای وارد کند یا دیگران را از شما دلخور کند. پس نگران این موضوع نباشید. تا از نه گفتن احساس بدی به شما دست ندهد. اتفاقا می توانید از فرد مقابلتان به خاطر اینکه شما را قابل دانسته که خواسته اش را با شما در میان بگذارد تشکر کنید تا به حسن نیت شما نیز پی ببرد.

۹- نه گفتن را تمرین کنید

می توانید برای اینکه مهارت نه گفتن را به خوبی کسب کنید، این مهارت را از کارهای کوچک تر شروع کنید. مثلا در مواردی که کم ریسک اند و اهمیت چندانی ندارند نه بگویید. مثل رد کردن پیشنهاد گارسون رستوران برای میل کردن دسر. یا مثلا حتی در زمان هایی کلمه نه را با صدای بلند بگویید و آن را تکرار کنید. همه اینها بر اعتماد به نفس شما برای نه گفتن موثرند.

۱۰- جنبه های مثبت نه گفتن را به یاد داشته باشید

به نه گفتن  به عنوان یک مسئله بد نگاه نکنید. به یاد داشته باشید که با هر نه گفتن می توانید مزایایی را به دست بیاورید که در صورت جواب مثبت دادن از داشتن آنها محروم می شدید و یا به سختی به آنها دست پیدا می کردید. در چنین صورتی احساس گناه کمتری می کنید. علاوه بر آن حس خوشایندی را نیز تجربه خواهید کرد.

چه بسا به جای انجام کاری که به آن علاقه ای ندارید، وقت بیشتری را با خانواده بگذرانید. به جای بیش از اندازه کار کردن می توانید به کارهای منطقی و متناسب با خودتان بپردازید. و برای زندگی آرام و اطرافیان مهم خودتان انرژی بگذارید.

۱۱- در عذر خواهی برای نه گفتن زیاده روی نکنید

مسلما از اینکه نمی توانید جواب مثبت بدهید واقعا ناراحت هستید، ولی برای ابراز و بیان آن نباید زیاده روی کنید. صرف گفتن «متأسفم» کافی است. عذرخواهی بیش از اندازه، باعث می شود نمایی از عدم قاطعیت شما در بیان عقیده تان به  نمایش در بیاید که منجر بشود تا طرف مقابل تصور کند که با اصرار بیشتر می تواند نظر شما را تغییر بدهد و شما را بری انجام درخواست خود متقاعد کند. در این صورت شما نیز با اصرارهای طرف مقابل احساس بدی را تجربه خواهید کرد.

۱۲- بی پرده باشید

اگر در معرض درخواست های مدام یک فرد قرار گرفتید و با تکنیک های مختلف و مودبانه، درخواست او را رد کردید، اما فرد مقابل متوجه منظور شما نشد، لازم است در عین رعایت احترام، کمی رک و بی پرده نیز باشید. مثلا از او بپرسید که کجای کلام شما را متوجه نشده است؟ ممکن است این سوال برای او سنگین باشد. ولی چنین برخوردی برای او لازم است تا متوجه موقعیت خود و دیگران بشود.

۱۳- شخص مناسب را پیشنهاد بدهید

می توانید وقتی درخواست دیگران را رد می کنید و دلایل نه گفتن خود را برای طرف مقابل بیان می کنید، تا توجیه شود، فرد مناسب دیگری که می تواند بهتر از شما به او کمک کند را نیز به او معرفی کنید یا او را در پیدا کردن یک شخص مناسب راهنمایی کنید. در این صورت شما حسن ظن خود را برای کمک به حل مشکل او نیز نشان داده اید.

مطالب مشابه در این سایت

چگونه انگیزه ایجاد کنیم؟ (۱۵ راه انگیزه دادن به خود و دیگران) چگونه کارمندانمان را مدیریت کنیم؟ چگونه ذهن خود را از افکار منفی آزاد کنیم؟ (بررسی روش های مهار افکار منفی) تقویت هوش هیجانی با ۵ تکنیک کاربردی (تضمینی) مهارت های رشد فردی (۹ راهکار برای ۹ برابر شدن رشد و توسعه فردی) الگوریتم ۹۰% گوگل: چطور ۹۰درصد کارهایمان را قبل از ظهر تمام کنیم؟ چگونه در دست و پنجه با مسائل و مشکلات زندگی تسلیم نشویم؟ چگونه می توان یک مدیر بهتر و با اعتماد به نفس شد؟ چگونه با خوش بینی مسیر زندگی مان را به سمت موفقیت تغییر دهیم؟ موفقیت در زندگی شخصی چیست و چگونه می توان به آن دست یافت؟ قدرت دو دست، داستانی درباره روابط انسانها  چگونه کارمندان با انگیزه تری برای موفقیت سازمانی داشته باشیم؟